Gebelik zehirlenmesi, tıp dilinde “preeklampsi” olarak adlandırılan bir durumu ifade eder. Gebelik sürecinde annenin vücudunun yüksek kan basıncı ve idrarda protein kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkan bir komplikasyondur. Preeklampsi genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra başlar ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açar.
Hem anne hem de bebek için risk oluşturabilecek bu durum doğum öncesi dönemde dikkatle izlenmelidir. Eğer tedavi edilmezse gebelik zehirlenmesi eklampsi adı verilen daha ağır bir duruma dönüşebilir ve bu da anne ve bebek için tehlikeli olur. Bu nedenle gebelik sürecinde düzenli doktor kontrolleri önem arz eder.
Gebelik Zehirlenmesinin Belirtileri
Gebelik zehirlenmesinin belirtileri çoğu zaman hafif şekilde başlayabilir ve zamanla daha belirgin hale gelebilir. Bu belirtilerin fark edilmesi hastalığın erken tespit edilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Gebelik zehirlenmesinin en yaygın belirtileri arasında yüksek kan basıncı yer alır.
Anne adayının kan basıncının 140/90 mmHg’nin üzerine çıkması durumunda preeklampsi riski artmaktadır. Ayrıca idrarda aşırı protein bulunması başka bir belirtidir. Bunun dışında gebelik zehirlenmesi belirtileri şişlik ve ödem ile kendini gösterir. Özellikle ellerin ayakların ve yüzün şişmesi gebelik zehirlenmesinin erken işaretlerinden biridir.
Bir diğer belirti ise ani kilo artışıdır. Bu vücuttaki sıvı birikiminin bir göstergesi olabilir. Bunun dışında baş ağrısı görme değişiklikleri (bulanık görme veya ışık çakmaları) mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar da gebelik zehirlenmesinin belirtisi olabilir. Anne adayları bu tür belirtileri yaşadıklarında zaman kaybetmeden doktorlarına başvurmalıdır.
Gebelik Zehirlenmesinin Tedavisi ve Önlenmesi
Gebelik zehirlenmesinin tedavisi erken teşhisle daha etkili hale gelir. Eğer gebelik zehirlenmesi tespit edilirse tedavi süreci gebeliğin durumuna göre değişkenlik gösterir. İlk aşamalarda anne adayı düzenli olarak izlenir ve kan basıncı ile idrar protein düzeyleri takip edilir. Hafif vakalarda annenin yatak istirahati yapması ve yüksek kan basıncının kontrol altına alınması önerilir.
Eğer hastalık ilerlerse doktorlar erken doğumu önerebilir. Bu hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için gerekir. Çünkü preeklampsi tedavi edilmezse ciddi organ hasarına böbrek veya karaciğer problemlerine ve hatta beyin kanamalarına yol açar. Bu nedenle gebelik zehirlenmesi tanısı konan annelere genellikle doğum önerilir.
Gebelik zehirlenmesini önlemek için gebelik boyunca sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek oldukça mühimdir. Yeterli ve dengeli beslenme, düzenli egzersiz yapmak ve stresi yönetmek bu komplikasyonun gelişme riskini azaltır. Ayrıca gebelik sürecinde düzenli doktor kontrollerine gitmek preeklampsinin erken tespit edilmesi için gereklidir.
Gebelik zehirlenmesi çoğu zaman tedavi edilebilir bir durumdur ancak zamanında müdahale edilmesi çok kritiktir. Bu nedenle anne adaylarının gebelik sürecini dikkatle takip etmeleri ve olası belirtiler karşısında doktorlarına başvurmaları gerekir.
Gebelik Zehirlenmesinin Nedenleri
Gebelik zehirlenmesi tam olarak neden kaynaklandığı kesin olarak bilinmeyen bir durumdur. Ancak bazı faktörlerin bu durumu tetikleyebileceği düşünülüyor. En belirgin nedenlerden biri gebeliğin başında plasentanın düzgün bir şekilde gelişmemesi olabilir. Plasenta bebekle anne arasında besin ve oksijen alışverişini sağlayan önemli bir organdır. Plasentanın düzgün çalışmaması anne vücudunun çeşitli şekillerde tepki vermesine yol açar. Bu kan damarlarının daralmasına kan basıncının yükselmesine ve idrarda protein kaybına neden olur.
Ayrıca bazı genetik faktörler de gebelik zehirlenmesinin gelişmesine katkıda bulunur. Önceden gebelik zehirlenmesi geçirmiş olan kadınlar bu durumu tekrar yaşama riski altındadır. Aynı şekilde 35 yaş üstü gebeler çoklu gebelikler (ikiz ya da üçüz) ve yüksek kilolu kadınlar da daha fazla risk altındadır. Bu risk faktörleri preeklampsinin ortaya çıkma olasılığını artıran durumlardır.
