Gestasyonel diyabet hamilelikte ortaya çıkan şeker hastalığını ifade eder ve bu hastalık sağlık tehdidi oluşturduğu için şeker yükleme testi ile tanısının koyulması gerekir. Böylelikle hamilelikte görülebilecek şeker hastalığına karşın gerekli önlemlerin alınması sağlanır. Çünkü ortaya çıkan şeker hastalığı nedeniyle düşük, tansiyon veya gebelik zehirlenmesi gibi istenmeyen sorunlar ortaya çıkabilir.
Gebelikle birlikte ortaya çıkması muhtemel olan gestasyonel diyabetin varlığının zamanında tespit edilmesi gerekir. Bu nedenle şeker yükleme testinin yapılacağı ortalama zaman belirlenmiş olup doktorlar tarafından zamanı geçmeden yüklemenin yapılması istenir.
Hamile kadınların şeker yükleme testi konusunda ise tereddüt altında kaldıkları görülür. Özellikle yükleme ilk defa yapılacağı için hiçbir detayı bilmemeleri bunun nedeni olur. Ancak konuyla ilgili yaptığımız detaylı araştırmalar ilk defa şeker yükleme testini yaptıracak kişiler için fikir verici olacaktır.
Şeker Yükleme Testi Nedir?
Gebe kadının vücudunun dışarıdan gelen şekere karşı verdiği tepkiyi anlamak için yapılan teste şeker yükleme testi denir. Glukoz yükleme testi, oral glukoz tolerans testi (OGTT) veya gestasyonel diyabet testi gibi isimlerde bu test için kullanılır.
Vücudun şekere tepkisini anlamak amacıyla yapılan şeker yükleme testi tek basamaklı ya da iki basamaklı olarak kullanılır. Tercih uzmanın işlem tercihi ve belirtiler sonucunda yapılır. Ayrıca genellikle gebelik olaylarında duyulan bu test aynı zamanda prediyabet ya da obezite gibi sorunlar üzerine de yapılarak hastalığın tanısının koyulmasına yardımcı olur.
Şeker Yükleme Testi Nasıl Yapılır?
Glukoz yükleme testinin yapılması için öncelikle yüklemenin yapılacağı sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekir. Sağlık kuruluşunda şeker yükleme testinin hangi şekilde yapılacağı belirlenir. Tek aşamalı yükleme testi yapılacaksa hastanın 8-12 saatlik açlığının olması gerekir.
Tek aşamalı şeker yükleme testi için ilk olarak aç olan hastanın kanı alınarak şeker ölçümü yapılır. Bu ölçümden 10 dakika sonra içerisinde 75 gr oranında glukoz bulunan içecek verilerek içmesi istenir. Aday içeceği içtikten sonra 1 saat beklenir ve 1 saat sonraki tokluk şekeri ölçülür. Ayrıca 1 saat daha beklenir ve 2 saatlik tokluk şekeri ölçülür.
Ölçümler yapıldıktan sonra değerlendirme aşamasına geçilir. Hamile kadından içecek öncesi alınan kan şekeri oranının (açlık şekeri) 105, 1 saatlik tokluk şekeri oranının 200 ve 2 saatlik tokluk şekeri oranının 140 olması beklenir. Bu sonuçlar alınırsa gestasyonel diyabetin (gebelik şekeri) olmadığı tanısı koyulur. Bu değerlerin üzerinde sonuç çıkıyorsa gebelik şekerinin bulunduğu tespit edilir.
İki aşamalı şeker yükleme testi tercih ediliyorsa iki ayrı şeker alımının yapılacağının bilinmesi gerekir. İlk olarak adaya içerisinde 50 gr glukoz bulunan içecek içmesi için verilir. Bu aşamada adayın aç olma zorunluluğu bulunmaz. İçecek tüketildikten 1 saat sonra kan şekeri ölçümü yapılır. Değer 140’ı aşıyorsa ikinci aşamaya geçilir.
Gebelik şeker yükleme testinin ikinci aşamasının yapılması için ilk testten sonra 1 haftalık sürenin geçmesi gerekir. Süre tamamlandıktan sonra adayın 8-12 saatlik aç olarak kuruluşa gelmesi istenir.
Ardından 100 gr oranında glukoz içeren içeceğin içmesi istenir. İçim gerçekleştikten sonra 1 saat, 2 saat ve 3 saat sonrasında ölçümler yapılır. 1 saatte 180, 2 saate 155 ve 3 saatte 140 oranında şeker tespit ediliyorsa kadına gebelik diyabeti tanısı koyulabilir.
İkili veya tekli aşamalarla gerçekleşen şeker yükleme testleri yaptıran hamilelerin ölçümler boyunca yemek yememesi önerilir. Ayrıca fiziksel aktivitelerini sınırlandırmaları da söylenir.
Şeker Yükleme Testi Ne İçin Yapılır?
Hamilelikte şeker yükleme testi zorunlu olmamasına rağmen yapılması önerilen önemli testler arasında yapılır. Bu testin yapılmasının en önemli sebebi gebelik öncesinde diyabeti bulunmayan annenin hamilelik etkisiyle gestasyonel diyabetinin ortaya çıkıp çıkmadığını anlamaktır.
Plasentanın salgıladığı hormonlar etkisiyle insülin oranının yükselmesi ve bu yükselmenin pankreas aracılığıyla kırılması gerektiğidir.
Ancak pankreas bu görevde yetersiz kalırsa diyabetin varlığından söz edilir ve yapılan test bunu tıbbi olarak ortaya koyan bir test işlevi görür. Diyabetin gelişmesi ise hamilelik boyunca bebeğin ve annenin tehdit altında olduğunu gösterir ve sağlık sorunlarını da beraberinde getirir.
Şeker Yükleme Testi Ne Zaman Yapılır?
Gebelerin şeker yükleme testine ihtiyaç duydukları gelişen semptomlar ve belirtiler ile ortaya çıkar. Bu belirtiler ortaya çıktığında yükleme testi için uygun zaman belirlenerek testin yapılması sağlanır.
Gebelerde şeker yükleme testinin yapılması gerektiğini ortaya koyan durumlar şunlardır;
- Kilo probleminin bulunması
- Annenin 25 yaşından büyük olması
- Gebelik tansiyonun tespit edilmesi
- İnsülin direncinin yüksek olması
- Obezite sorununun bulunması
- Erken doğum riski saptanması
- Bebeğin gelişiminin iri olması
- Annenin ailesinde diyabet olması
- Annenin geçmişte ölü bebekle sonuçlanan doğum yaşamış olması
Anne adayında bu belirtilerin ortaya çıktığı zamanlarda güvenilir bir kuruluşta şeker yükleme testinin yaptırılması gerekir. Böylelikle hastalık riskine karşın gerekli önlemlerin gebelik sonuçlanmadan alınması sağlanır. Testin yapıldığı saat aralığı ise genellikle 07.00-10.00 olarak tercih edilir.
Şeker Yükleme Testi Hangi Haftalarda Yapılır?
Gebelik diyabetinin ortaya çıkmasına yardımcı olan şeker yükleme testinin gebeliğin her döneminde yapılması mümkün değildir. Bu test için gebeliğin 24.haftasına ulaşılması gerekir. Testin yapılabileceği son hafta ise 28.haftadır. Bu hafta aralıkları geçtiğinde testin yapılması önerilmez.
Gebelikte şeker yükleme testi genel olarak 24.hafta itibariyle başlar. Ancak nadir olarak 20 hafta itibariyle testin yapıldığı durumlar vardır. Testin erken yapılması durumunda doğru sonuçlara ulaşılmaması mümkündür.
Şeker Yükleme Testi Nerede Yapılır?
Gestasyonel diyabet tanısını kolaylaştıran şeker yükleme testinin yapıldığı yerler hastanelerdir. Özel veya devlet hastanelerinde test kolaylıkla yapılır. Ayrıca doktorlar tarafından yönetilen özel kliniklerde test için uygun olan yerlerden birisidir.
Hastanelerde şeker yükleme testinin yapılması için annenin doktor tarafından şeker yüklemesi için yönlendirilmesi gerekir. Kan ölçümü yapıldığı için hastanelerin kan alma bölümleri testin yapılması için belirlenen yerleri oluşturur.
Kan alma bölümlerinde doktorların tercihine göre iki aşamalı veya tek aşamalı olarak test yapılır. Test sonuçlarının ise çıkmasının ardından yönlendirme yapan doktora gönderilmesi sağlanır. Böylelikle doktor hamile bayana olumlu ya da olumsuz yönde bilgi verir.
Şeker Yükleme Testi Hangi Bölümde Yapılır?
Hastanelerde şeker yükleme testi yapılan bölüm dahiliye bölümüdür. Dahiliye bölümüne gidilerek testin yapılacağı bildirilir. Bu aşamada doktor adayın test için uygun olup olmadığına karar verir. Bunun ardından testin yapılmasını ister.
Test için gerekli hazırlıklar yapıldıktan sonra annenin glukoz içeren solüsyonu içmesi istenir. Gerekli süre tamamlandıktan sonra kan ölçümleri yapılır. Tokluk ölçümlerinin tamamlanmasının ardından sonuçlarla birlikte hastanın endokrin bölümüne gitmesi istenir.
Endokrin doktoru çıkan sonuçlara bağlı olarak hastaya gerekli bilgileri verir. Ayrıca gestasyonel diyabetin çıkması durumunda gerekli olan tedavinin uygulanmasına başlar.
Şeker Yükleme Testi Ne Kadar?
Gebe kadınların yaptırması gerekli olan şeker yükleme testinin ücreti araştırılan konular arasında bulunur. Bu test SGK’sı olan bireyler tarafından devlet hastanelerinde ücretsiz olarak yapılabilen bir testtir. Böylelikle ekstra ödeme yapılmasına gerek kalmaz. Ancak SGK’sı olmayan hamile kişilerin ücret ödemesi gerekir. Bu ücret ise ortalama 575 TL olarak belirlenmiştir.
Şeker yükleme testinin yapılması için özel hastaneleri tercih eden kişilerin test için verecekleri ücretin ise daha yüksek olması mümkündür. Bu nedenle test ücreti öğrenilerek başvurunun yapılması önerilir. Tamamlayıcı sağlık sigortası ve özel sigortası bulunan kişilerin de test için özel hastanelerde herhangi bir ücret ödememesi mümkündür.
Şeker Yükleme Testi Ne Kadar Sürer?
Süre şeker yükleme testi türüne göre değişiklik gösterir. Tek aşamalı olarak testin yapılmasına karar verilmişse testin süresi 2 saattir. Çünkü tokluk kan şekeri oranlarının 1 saat aralıklarla ölçülmesi ve 140 altı sonuçlara ulaşılması beklenir.
Çift aşamalı olarak testin yapılmasına karar verilmişse 50 gr şeker yüklemesinin ardından 1 saat beklenir ve sonuç alınır. Sonuç 140 üzerinde görülüyorsa 1 hafta beklenmesi istenir. Testin ikinci aşamasının yapılacağı gün ise test 3 saat boyunca sürer.
Çünkü solüsyonun içilmesinden sonra 1 saat aralıklarla kan ölçümünün yapılması gerekir. İlk aşamada sonucun 140 seviyesinin altında çıktığı durumlarda ise ikinci aşamaya geçilmesine gerek yoktur ve işlem 1 saatte tamamlanmış olur.
Şeker Yükleme Testi Sonucu Ne Zaman Çıkar?
Test sonuçları annede gebelikle birlikte ortaya çıkan diyabetin varlığının anlaşılmasına yardımcı olur. Yapılması anne ya da bebek için risk oluşturmayan şeker yükleme testinin sonuçlarının ise aynı gün alınması mümkündür.
75 gr yüklemenin yapıldığı tek aşamalı testin sonucu kan şekeri ölçümlerinin yapılmasının ardından doktor incelemesiyle hastaya açıklanır. Ortalama 1,5 saat sonuçların çıkması için yeterli olan süreyi oluşturur. Bilgilendirme eksiksiz yapılır.
50 gr ve 100 gr şeker yüklemelerinin yapıldığı testlerin süresi aşamalara bağlıdır. İlk aşamada sonuçlar 1 saat içerisinde çıkarak hastaya bildirilir. Ölçümün bir hafta sonra yapıldığı ikinci aşamada ise sonuçlar 3-3,5 saat sonra çıkar. Hastanın ise çıkan oranlar hakkında bilgilendirmesi yapılır.
50 Gram Şeker Yükleme Testi Nasıl Yapılır?
Şeker yükleme testinin 50 gr glukoz ile yapıldığı türü vardır. Bu türün tercih edildiği durumda hasta herhangi bir ön hazırlığa gereksinim duymadan testin yapılacağı adreste hazır bulunur. Hastaya içerisinde toplamda 50 gr glukoz bulunan sıvı verilir.
Bu sıvıyı vakit kaybetmeden tüketmesi istenir. Sıvının içilmesinden önce hastanın aç olup olmadığına bakılmaz. Testi yaptıran hasta sıvıyı içtikten sonra 1 saat süreyle kuruluşta kalır.
İçim işleminden sonraki 1 saat sonunda kan şekeri ölçümü yapılır. Bu ölçüm sayesinde hastanın tokluk kan şekerine bakılır. Ölçüm sonucunda glukoz değerinin 140 seviyesinden düşük görülmesi ortada gestasyonel diyabetin olmadığını gösterir.
75 Gr Şeker Yükleme Testi Nasıl Yapılır?
Gebelik diyabetinin belirlenmesi için 75 gr şeker yükleme testinin yapılması gerekir. Bu testi yaptıracak kadının ortalama 8-12 saattir aç kalmış olması gerekir. Testin yapılacağı saatte kuruluşta hazır bulunan kadına içerisinde 75 gr ölçüsünde glukozun bulunduğu sıvı verilir. Kadının bu sıvıyı vakit kaybetmeden tüketmesi istenir.
Glukozlu sıvı tüketildikten 1 saat sonra kan şekeri ölçümü yapılır. Bu ölçümle tokluk kan şekerinin hangi oranda olduğu öğrenilmeye çalışılır. İlk ölçümün ardından 1 saat daha beklenir. Sürenin sonunda yeniden kan şekeri ölçümü yapılır.
Sıvının alınmasından sonraki 2 saatte vücuttaki glukoz miktarının hangi değerde olduğu saptanmaya çalışılır. Özellikle ikinci ölçümün alt sınırdan düşük olması sorun oluşturacak bir durumun söz konusu olmadığını ortaya koyar. Ancak değerin alt sınırdan yüksek görülmesi diyabet probleminin ortada olduğunu kanıtlar.
Şeker Yükleme Testi Sonuçları Nasıl Olmalı?
Test sonuçları için olması gereken sınırların bilinmesi sonuçların incelendiği durumda gestasyonel diyabetin varlığından şüphe edilmesine yardımcı olur. 50 gr glukoz kullanılarak yapılan testte sonuçların 140 mg üzerinde olmaması istenir.
Aynı şekilde 75 gr glukoz kullanılarak test yapılmışsa 2 saatlik süre sonunda 140 mg altında olması istenir. Bu ölçümlerde açlık kan şekeri oranları ise 105 mg olarak alınır. Hasta üzerinde yapılan 50 gr oranlı şeker yükleme testlerinde sonuçlar 140 mg üzerinde çıkarsa ikinci aşamaya geçilir.
Bu aşamada da ilk olarak açlık şekerinin ölçümü yapılır. Ölçümü takip eden süre sonunda 100 gr glukozun bulunduğu sıvı verilir. Sıvının alınmasını takip eden 3 saatin sonunda kan şekeri sonuçlarının 145 mg ve altında olması beklenir.
